30-JARIG BESTAAN VAN BAPN: INTERVIEW MET NOELLIE EN GAELLE VAN RWLP
Dit jaar bestaat BAPN 30 jaar. Wij willen dit moment aangrijpen om samen met een aantal sleutelfiguren voor het federale en Europese armoedebeleid terug te blikken op het verleden en vooruit te kijken naar de toekomst. We willen met hen samen bekijken in welke context BAPN werd opgericht en welke stappen er de laatste 30 jaar vooruit werden gezet op vlak van armoedebestrijding en de participatie van mensen in armoede. Daarnaast vragen we hen ook wat er dient te veranderen zodat het federaal en Europees beleid werkelijk een verschil kan maken voor mensen in armoede. Vandaag laten we Noëllie en Gaëlle aan het woord, twee collega's van het Waalse Netwerk Armoedebestrijding.
Hoe kennen jullie BAPN?
Noëllie Denomerenge: "Mijn eerste ontmoeting met BAPN was in 2016 tijdens de residentiële dagen georganiseerd door RWLP in Straatsburg. BAPN was ook uitgenodigd om deel te nemen, want we gingen daar de Europese instellingen bezoeken. Ik ontmoette toen Marleen Nuytemans, een medewerkster van BAPN, die me uitlegde wat BAPN doet. In juni 2019 maakte ik deel uit van de delegatie van RWLP die samen met Caroline Van der Hoeven, de coördinator van BAPN, de informateurs Didier Reynders en Johan Vande Lanotte in Brussel ontmoette. Hier kon ik vanop de eerste rij de impact van participatie op het beleid aanschouwen. In november 2019 nam ik samen met een activiste met armoede ervaring voor RWLP deel aan de Europese bijeenkomst van mensen in armoede. We werden hier vergezeld door de BAPN-medewerkers Judith Tobac en Marleen Nuytemans. Sindsdien werken we regelmatig samen. "
Gaëlle Peters: "Ik werk sinds 2006 bij RWLP en vanaf dat moment heb ik de kans gekregen om deel te nemen aan werkvergaderingen en uitwisselingen die werden gecoördineerd door de toenmalige voorzitter van BAPN, Ludo Horemans. De nationale dimensie was niet enkel belangrijk om de regionale netwerken samen te brengen, maar ook om deel uit te kunnen maken van het Europese beleidswerk. De wil om de mensen vanop het terrein te betrekken en de minst gehoorde bevolkingsgroepen te laten participeren is altijd een van de belangrijkste doelstellingen geweest van de BAPN, die dit aspect ook vanaf het begin sterk verdedigde op het Europese niveau. Sinds 2006 heb ik via BAPN deelgenomen aan diverse vergaderingen van EAPN, het Europees netwerk armoedebestrijding. Ik ben nu ook lid van de Algemene Vergadering van BAPN.
Hoe is de situatie van mensen in armoede de afgelopen 30 jaar veranderd?
Noëllie Denomerenge: "Armoede is nog steeds een taboe. Velen durven er niet over praten uit angst om veroordeeld, bekritiseerd en veracht te worden. De huidige digitalisering vergroot de ongelijkheden in onze samenleving. Heel veel verschillende soorten mensen worden ook door armoede getroffen: studenten, werkzoekenden, gepensioneerden, ... In onze samenleving wordt vaak neergekeken op kort geschoolde arbeiders, die niettemin zeer nuttig werk verrichten voor de samenleving. Hun lonen zijn te laag, zelfs voor voltijds werk. Deze mensen worstelen om dagelijks te overleven. Sommige mensen combineren 2 jobs en nog hebben ze het moeilijk om de eindjes aan elkaar te knopen. "
Gaëlle Peters: "Zoals Noëllie opmerkt is er veel verborgen armoede want mensen willen vaak hun problemen niet aan de buitenwereld te tonen. Armoede telt ook heel wat nieuwe gezichten. De Covid-crisis heeft de reeds bestaande realiteit wel zichtbaarder gemaakt. Er zijn steeds meer werkende armen die nu dezelfde strijd voeren als de uitkeringsgerechtigden en leven met een gebrek aan alles en uiteindelijk ook geen toegang meer krijgen tot hun fundamentele rechten. Armoede treft een breder scala van mensen, waaronder jongeren maar ook nog altijd de éénoudergezinnen, die nog steeds oververtegenwoordigd zijn in de armoedecijfers. Het moet gezegd worden, de armoede is in 30 jaar enorm toegenomen."
Wat zijn volgens jullie vandaag op het federale en Europese beleidsniveau de belangrijkste prioriteiten en uitdagingen met betrekking tot armoedebestrijding?
Noëllie Denomerenge: "Zet de mens terug centraal! Stop alle vormen van discriminatie. Geef iedereen de kans zichzelf te ontwikkelen volgens zijn of haar kwaliteiten en mogelijkheden. Het garanderen van de rechten van gans de bevolking moet de prioriteit zijn."
Gaëlle Peters: "Luisteren naar de behoeften van alle mensen is essentieel. Mensen die in armoede leven, worden geconfronteerd met de schending van hun rechten. Landen falen vandaag om een rechtvaardige samenleving te creëren waarin iedereen belangrijk is en gerespecteerd wordt. Wanneer meer dan 20% van de bevolking in armoede leeft, moet de strijd tegen de armoede de primaire doelstelling zijn in België en Europa.
Noëllie Denomerenge: "Er moet meer aandacht komen voor alle burgers die toch samen de samenleving vormen, zodat iedereen zijn plaats kan vinden. Men mag zich niet beperken tot het kijken naar cijfers en grafieken, men moet vooral luisteren naar de stem van de kwetsbaren en de precaire groepen. Luister naar de verenigingen die deze mensen opvangen, want het is vaak hier de laatste plaats waar mensen nog durven te zeggen dat ze het niet meer aankunnen en waar hun stem wordt gehoord."
Gaëlle Peters: "Het zijn de grondrechten die moeten worden hersteld, waarbij inkomen en huisvesting centraal staan. Deze vormen de basis voor een menswaardig bestaan. De strijd tegen de ongelijkheid moet worden opgevoerd. Een samenleving waarin sommigen toegang hebben tot gezondheidszorg, cultuur, onderwijs, kwaliteitswoningen en een fatsoenlijk inkomen, terwijl anderen worstelen om te overleven is gewoon niet te rechtvaardigen. Eerlijkere fiscaliteit en menswaardige inkomens zijn prioritair. "
Hoe kan BAPN mee helpen het verschil te maken?
Noëllie Denomerenge: "Door het opmerkelijke werk voort te zetten dat het team dagelijks levert. Door mensen te blijven samenbrengen, uitwisseling te organiseren en de strijd tegen armoede verder te zetten. BAPN vormt het kruispunt waar de verschillende regionale netwerken armoedebestrijding mekaar ontmoeten. "
Gaëlle Peters: "BAPN is een van die actoren die altijd heeft gestreden om de stem te laten horen van diegenen naar wie er onvoldoende geluisterd wordt. BAPN heeft ervoor gevochten dat de participatie van mensen een politiek hoofdstuk werd. Met kracht verdedigt BAPN hierdoor de democratische diversiteit. BAPN wil de armoede uitroeien door de stem van mensen in armoede en hun verenigingen te vertegenwoordigen. "
Wat wensen jullie BAPN voor de toekomst?
Noëllie Denomerenge: "Ik wens hen toe dat ze met dezelfde energie mogen doorgaan zodat elke kleine stap die BAPN zet, hen in staat zal stellen dichter te komen bij het uiteindelijke doel namelijk de moeilijke en pijnlijke cirkel van armoede op een duurzame manier te doorbreken. Dat BAPN erkend wordt voor al het werk dat ze dagelijks doen en dat ze de steun krijgen om het noodzakelijke werk verder te kunnen zetten. "
Gaëlle Peters: "BAPN bestaat 30 jaar, heeft een sterke basis en toont zich strijdvaardig. De toekomst behoort toe aan zij die erin geloven. BAPN heeft als doelstelling om de rechten van iedereen in onze samenleving te garanderen. Daarom wil ik afsluiten één van BAPN’s hoofdeisen die jammer genoeg nog steeds brandend actueel is: ‘Lage inkomens omhoog!’ Dat is de toekomst!"