Hervormingen in de gezondheidszorg? Moet gunstig zijn voor iedereen
Het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) en het Waals Netwerk voor Armoedebestrijding (RWLP) roepen de federale minister van Volksgezondheid en de medische wereld op om de nodige hervormingen te overwegen en daarbij de fundamentele rechten van iedereen voorop te stellen.
Er hangt een gespannen sfeer in de gezondheidszorg door de aangekondigde plannen van de minister van Volksgezondheid, Frank Vandenbroucke. Vooral nu dat BVAS-ABSyM, een van de grootste artsenvakbonden van België, een stakingsaanzegging heeft ingediend en daarmee dreigt met een staking van voornamelijk de artsen-specialisten (80% van de leden van BVAS zijn specialisten). De bron van die spanningen is een voorontwerp van een wet en een begrotingstraject voor 2026 die de federale overheid wilt volgen om te besparen.
In dat licht verzoekt het Waalse Netwerk Armoedebestrijding (RWLP) samen met het Belgische netwerk BAPN om de toegankelijkheid van de gezondheidszorg dringend weer centraal stellen in het debat, wat een deel van het voorontwerp tracht te bevorderen.
Er zijn immers op dit moment heel wat mensen die in armoede leven die aangeven dat ze noodgedwongen moeten kiezen of ze hun huur, voedsel, rekeningen of doktersbezoek betalen. Door een gebrek aan middelen zien ze af van hun afspraak bij de dokter of de tandarts, stellen ze medische ingrepen uit, beginnen ze niet aan de voorgeschreven behandeling of bouwen ze schulden op bij het ziekenhuis.
"Ik heb niet voor mijn gezondheid gezorgd en na een tijdje begaven verschillende delen van mijn lichaam het een voor een”, legt een ervaringsdeskundige uit. “Het gebrek aan zorg leidt ertoe dat de kosten verder kunnen oplopen: je durft dan niet naar de dokter te gaan, omdat je weet dat je de kosten die daarmee gepaard gaan niet kunt veroorloven.”
Recente cijfers van IWEPS, het Waals Instituut voor Statistiek, bevestigen dat verhaal. “In een op de vier gemeentes geven meer dan 40% van de bevraagden aan dat ze de afgelopen 12 maanden uit financiële overwegingen gezondheidszorg hebben uitgesteld of daarvan hebben afgezien.”
Het is daarom essentieel om alles uit de kast te halen om een halt te roepen aan deze dramatische situatie, zodat iedereen kan genieten van gezondheidszorg. Ook is het belangrijk om voor transparantere tarieven te zorgen. Dat houdt in dat de tarieven ergens op een zichtbare plaats staan weergegeven en worden toegelicht aan de patiënten.
“Als je weet hoeveel je precies kwijt bent aan zo’n doktersbezoek, dan wordt het ook makkelijker om naar de dokter te gaan. En dan kan je je er op zijn minst op voorbereiden”, legt een ervaringsdeskundige uit. (…) Als je naar een specialist gaat, dan zorgt dat voor stress, omdat je niet weet of je hem of haar wel kunt betalen. (…) In het ziekenhuis gebeurt het soms dat dezelfde dokter ’s ochtends geconventioneerd is, maar in de namiddag niet. Dat is nogal verwarrend en dat kan ervoor zorgen dat je soms voor onaangename verrassingen komt te staan.”
Meer in het algemeen moet de gelijkwaardige behandeling van patiënten, ongeacht hun financiële situatie, het uitgangspunt zijn voor de gezondheidszorg. Maar dat kan alleen maar met een sterke sociale zekerheid en door maatregelen te treffen om armoede te bestrijden in alle onderdelen van het dagelijkse leven. Alle leden van de verschillende regeringen moeten daarbij betrokken worden, van de ministers van Begroting en Werk tot die van Huisvestiging. De campagne van RWLP “Huisvestiging aan de baxter" wees er bijvoorbeeld al op: “Huisvestiging is het belangrijkste geneesmiddel.”
Huisartsen, specialisten, ziekenhuisinstellingen, ziekenfondsen, paramedisch personeel en politieke vertegenwoordigers, denk na over de hervormingen die nodig zijn om het fundamenteel recht op gezondheidszorg te beschermen.