Opiniestuk: De sociale diensten zijn van essentieel belang: zij moeten hoogdringend de nodige ondersteuning en middelen krijgen

Opiniestuk: De sociale diensten zijn van essentieel belang: zij moeten hoogdringend de nodige ondersteuning en middelen krijgen

De overstromingen hebben voor enorm veel menselijk leed gezorgd in de gemeentes die getroffen werden. De noden zijn immens, zozeer zelfs dat niemand weet wanneer een globaal herstel mogelijk is. De hoogste politieke niveaus van ons land hebben zowel de moed van de reddingswerkers geprezen alsook de geweldige solidariteit tussen burgers die zich onmiddellijk gemobiliseerd hebben om de getroffenen te helpen.

Van het eerste moment van deze nieuwe crisis staan ook de OCMW’s in de vuurlinie, gaande van de sociale werkers tot de voorzitters, de algemene directeurs en hun administratieve diensten. Er is nog maar weinig aandacht gegaan naar hun inzet. Wij willen het belang van hun werk bij deze onderstrepen.

Een trend die zich sinds verschillende jaren heeft ingezet is dat sociale werkers meer en meer onder druk komen te staan door de toenemende armoede en sociale onzekerheid. Tijdens de coronacrisis hebben zij in moeilijke omstandigheden alles in het werk gezet om mensen in moeilijkheden te helpen. Door de overstromingen staan zij alweer voor een nieuwe beproeving.

De afgelopen weken hebben sociale werkers, te midden van alle emotie en in grote hoogdringendheid, crisisopvang moeten vinden voor zeer veel mensen, gezorgd voor voedsel en kleding samen met vrijwilligers, sociale hulp verleend en de opvolging hiervan verzekerd, psychologen ingeschakeld, contact opgenomen met de autoriteiten en administraties, dit alles op plaatselijk niveau gecoördineerd, enz. Zij zijn volledig uitgeput. Wij vrezen dat deze overbelasting voor grote problemen zal zorgen op middellange termijn, temeer omdat de getroffenen nu wachten op duurzame oplossingen voor hun inkomen, huisvesting, gezondheid, enz. Het hoeft ons dan ook niet te verbazen dat de woede soms aan het opborrelen is.

Wij hebben reeds verschillende malen aan de alarmbel getrokken. In de OCMW's is het aantal dossiers de laatste vijf jaar verdubbeld. De hulpvragen worden steeds meer complex en moeilijker op te lossen. Daarenboven komt dat de toekenning van hulp aan een hele reeks voorwaarden verbonden is. Begeleiden en controleren: het evenwicht hiertussen is moeilijk vol te houden, zeker in crisissituaties. Veel mensen zijn er heel slecht aan toe en moeten eigenlijk op alle vlakken geholpen worden. Dit terwijl bij vele sociale werkers het water aan de lippen staat: zij zijn niet enkel overbelast maar voelen zich ook onmachtig omdat zij in de huidige situatie, waarbij de noden zo groot zijn, onmogelijk aan iedereen een oplossing kunnen bieden.

Niet alleen de OCMW’s, maar ook middenveldorganisaties worden overstelpt door de grote noden. Steeds vaker moeten zij zich op noodoplossingen en kunstgrepen beroepen om toch de nodige ondersteuning te kunnen bieden. De explosie van aanvragen bij de voedselbanken is een indicator van het feit dat onze samenleving niet meer in staat is om de waardigheid van mensen te garanderen. Door de coronacrisis is het belang van mentale gezondheid opnieuw in de aandacht gekomen. Gezien vele Belgen met mentale problemen kampen, heeft de overheid de middelen voor geestelijke gezondheidszorg opgetrokken. Deze verhoogde steun verandert echter niets aan het feit dat de diensten die verantwoordelijk zijn voor het verbeteren van de levensomstandigheden van de mensen hiertoe in staat gesteld moeten worden. Verschillende actoren hebben zich daarom verenigd in verschillende netwerken om samen te werken aan de verbetering van de algemene levenskwaliteit van mensen in een kwetsbare positie. Zij pleiten dat na coronacrisis er effectief wordt nagedacht over een sociale verandering in onze samenleving. Voor de coronapandemie hoorden we al te vaak dat sociale diensten een onbetaalbare last voor de samenleving zijn en dat hun begunstigden maar wat beter hun best moeten doen en uit hun “hangmat” moeten komen. Dit eenzijdige discours heeft niet enkel een verkeerde beeldvorming in de hand gewerkt, maar er ook voor gezorgd dat vele kwetsbare mensen uitgesloten worden van hun rechten en niet de nodige hulp krijgen.

Vanaf de coronacrisis is het belang van gezondheids- en sociale diensten opnieuw overduidelijk geworden. De regering heeft deze dan ook terecht als essentiële diensten erkend. Zij zullen het echter niet kunnen blijven volhouden zonder bijkomende ondersteuning. Wij durven er niet aan denken wat er zal gebeuren als zij, uitgeput en zelf ziek, de handdoek in de ring zouden gooien. De verschillende regeringen hebben om deze nieuwe crisis te bekampen reeds de nodige noodmaatregelen genomen en zullen dit nog verder doen. Wij stellen hun proactiviteit en empathie op prijs. Maar er is meer nodig.

Wij willen hierbij aan de getroffen mensen laten weten dat de sociale werkers aan hun kant staan. Aan de sociale werkers willen de boodschap meegeven dat wij aan hun kant staan. De politiek verantwoordelijken van dit land roepen wij op om het werk van de sociale werkers de nodige steun en waardering te geven.

Fédération des CPAS de Wallonie

Alain Vaessen, Directeur général

Luc Vandormael, Président

Réseau Belge de Lutte contre la Pauvreté - BAPN

Caroline Van der Hoeven, Coordinatrice

Réseau Wallon de Lutte contre la Pauvreté - RWLP

Christine Mahy, Secrétaire générale et politique

Fédération des Services Sociaux - FdSS

Céline Nieuwenhuys, Secrétaire générale

Fédération wallonne des Assistants Sociaux de CPAS - FéWASC

Bernard Taymans, Président